به گزارش اکوبانک؛ «از ناحیه مجلس، افراط در به‌کارگیری ابزارهای نظارتی. بله، شما ابزارهای نظارتی دارید؛ از سوال و تذکر، تا استیضاح. خب، اینها به جای خودش باید به کار برود، اینها ابزارهای مجلس است؛ مجلس چاره‌ای ندارد، برای اداره کشور به اینها احتیاج دارد اما افراط در به‌کارگیری اینها نه. وزرا در دولت‌های مختلف مکرر پیش بنده آمده‌اند و از تعداد سوال‌هایی که از اینها میشود شکایت کرده‌اند؛ می‌گویند اصلاً وقت ما بیشتر به پاسخ به این سوالها می‌گذرد که [باید] یا برویم کمیسیون، یا برویم صحن مجلس جواب سوال بدهیم.
یا مثلاً فرض بفرمایید وزیر از مجلس رأی اعتماد گرفته، چند ماه بعد ــ سه ماه بعد، چهار ماه بعد ــ همین وزیر استیضاح بشود! خب استیضاح برای چه؟ مگر در یک وزارتخانه در سه ماه چه‌کار میشود کرد که اگر نکرد، آدم استیضاحش بکند؟ این افراط در به کارگیری ابزارهای نظارتی است. یا از این قبیل چیزهایی که تکرار نکنیم بهتر است. بنابراین این یک نگاه است که نگاه، نگاه تخریب است، نگاه رقیب‌پنداری طرف مقابل است.»
این توصیه رهبری در تاریخ ۳ خرداد ۱۴۰۲ به نمایندگان مجلس بود تا در برخورد با دولت و وزرا به افراط و تفریط نیفتند.
با این وجود اگر بیش از ۵۰۰ سوالی که از وزرای مختلف در ۴ ماه ابتدایی دولت چهاردهم را فاکتور بگیریم، این روزها طرح استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد از سوی طیفی از نمایندگان منتسب به جریان انقلابی مطرح میشود و از روز سه‌شنبه (۱۱ دی) بیش از پیش پررنگ شده است. آنها که تا دیروز و در دوره دولت سیزدهم معتقد بودند، افزایش نرخ ارز کار دشمن و کانال‌های تحت مدیریت آنهاست، حالا به دلیل همان افزایش نرخ ارز می‌خواهند همتی را پای میز استیضاح بکشانند.
از سوی دیگر زمزمه‌های استیضاح فرزانه صادق مالواجرد، وزیر راه و شهرسازی نیز توسط یکی از اعضای کمیسیون عمران مطرح شد اما حمیدرضا گودرزی، عضو کمیسیون عمران با اشاره به اینکه طرح بحث استیضاح وزیر راه به صلاح نیست، نسبت به این استیضاح گلایه کرد و گفت: «دولتی که تنها ۵ ماه است که سرکار آمده و صحبت آن فقط انسجام، وفاق و اتحاد در کشور است و با توجه به این شرایط سختی که کشور دچار آن است، انتظار نمی‌رود بعضی از دوستان به‌ویژه در کمیسیون عمران در مجلس مدام دنبال این باشند که وزیر را استیضاح یا برای وزارتخانه متبوع مشکل ایجاد کنند.
من نمی‌دانم بعضی از دوستان دنبال چه چیزی هستند؟ این افراد باید از طرف خودشان صحبت کنند نه از طرف صحن و کمیسیون که می‌گویند صحن و کمیسیون ناراضی است. چه کسی ناراضی است؟ وزیری که ۵ ماه است کار خود را شروع کرده چه انتظاری دارید؟ موضوعی که برخی از دوستان دنبال آن هستند چیست؟ چنین اقداماتی جز ایجاد مشکل برای وزارتخانه‌ها نتیجه‌ای ندارد.»
در این بین روز گذشته استیضاح احمد میدری نیز مطرح شد و احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز از جلسه‌ای در کمیسیون اجتماعی خبر داده و اعلام کرد: «وزیر تعاون، کاره و رفاه اجتماعی در جلسه باید به ۱۷ سوال نمایندگان نسبت به حوزه کاری خود پاسخ بدهد. ضمن آنکه استیضاح وزیر کار نیز به تازگی در سامانه مجلس ثبت شده است که البته هنوز نمی‌توان درباره ابعاد این مسئله و احتمال به نتیجه رساندن قضاوت کرد.»
نمایندگان در مورد هر سه استیضاح مطرح‌شده، وزرایی را نشانه گرفته که جزو همان چهار وزیری هستند که گفته می‌شد رای اعتماد نمی‌گیرند. البته مهم این است که در شرایطی که پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور بارها اعلام کرده که از هر طرح قابل اجرایی حمایت می‌کند، برخی از نمایندگان مجلس به جای آنکه با ارائه راه‌حل‌های قابل اجرا به دولت یاری برسانند، درصدد آنند که چوب لای چرخ دولت بگذارند.
از موضع خود کوتاه نیامدند؟
شاید برای ریشه‌یابی این استیضاح باید به کمی قبل‌تر و دقیقاً ۳۰ مرداد برگردیم. ۳۰ مرداد، روزی بود که آخرین وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم از برنامه‌های خود دفاع کردند. شب که از راه رسید، «فراکسیون انقلاب اسلامی» جلسه‌ای برگزار کرد و در آن یک رای‌گیری پیش از صحن انجام داد و در آن جلسه مشخص شد چهار وزیر رای اعتماد نمی‌آورند؛ آن چهار وزیر پیشنهادی عبارت بودند از احمد میدری، محمدرضا ظفرقندی، عبدالناصر همتی و فرزانه صادق‌مالواجرد. پس از انتشار این خبر، برخی دلیل این عدم رای اعتماد به چهار وزیر را «شکست در انتخابات و انتقام‌گیری از پزشکیان» توسط جریان رقیب مطرح کردند اما ۳۱ مرداد (روز رای اعتماد) که مسعود پزشکیان پشت تریبون مجلس ایستاد و بی‌پرده از هماهنگی کابینه با رهبری خبر داد، حتی برخی از تندروترین نمایندگان جریان رقیب هم در رودربایستی قرار گرفتند و تمام کابینه با رای اعتماد از مجلس خارج شد.
پس از این رای اعتماد، نمایندگان بارها و بارها آن را در راستای وفاق با دولت توصیف کردند اما از شواهد و قرائن این گونه برمی‌آید که برخی از نمایندگان حامی سعید جلیلی، رقیب اصلی پزشکیان، قرار نیست از موضع خود کوتاه بیایند. با این حال، آنها که از رقیب پزشکیان یا به قول خودشان «رئیس دولت در سایه» دعوت کردند که در زمان بررسی لایحه بودجه به مجلس بیاید، تاکنون نتوانسته‌اند دولت را به واکنش تند وادار کنند.
بنابراین به ابزارهای دیگری پناه آورده‌اند و تلاش می‌کنند استیضاح وزرا را کلید بزنند. اولین قرعه این استیضاح‌ها به نام همتی وزیر اقتصاد درآمده؛ آن‌هم به بهانه نوسان عجیب و غریب قیمت ارز. درحالی‌که بهارستان‌نشینان کاملاً واقف هستند که با استیضاح و عزل وزیر هم این معضل حل نخواهد شد و چاره کار بازار ارز استیضاح وزیر نیست.
در این میان محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس که از منتقدان وضعیت موجود و نوسانات ارزی است، تاکنون در مقابل استیضاح وزیر اقتصاد ایستاده است. او سه‌شنبه گذشته در واکنش به مطرح شدن استیضاح دو وزیر اعلام کرد: «همه و مخصوصاً نیروهای انقلابی باید به این امر توجه داشته باشند که مردم فقط و فقط دنبال کنترل قیمت ارز هستند و تا زمانی که جلسات نظارتی در سطوح مختلف مجلس و پیگیری‌ها در جلسات هماهنگی بین قوا به بن‌بست نرسد، اقداماتی مانند استیضاح در اوج بحران قیمت ارز، خطاست چنین تصمیمی هرچند ممکن است برای مجلس آورده سیاسی بیاورد اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، لطمه به اقتصاد و زندگی مردم است چراکه بازار ارز را برای چند ماه بی‌متولی می‌کند و مسئولین اجرایی توجیه کافی برای رهاکردن قیمت ارز پیدا خواهند نمود.
بازار ارز درحالی‌که دشمنان ایران از هر فرصتی برای ضربه زدن به اقتصاد کشور استفاده می‌کنند نیاز به تصمیمات شجاعانه، مدبرانه و آگاهانه دارد و طبیعی است که واردشدن به فرآیند استیضاح در مقطع فعلی خلاف منافع مردم است و فقط یک اقدام نمایشی و سیاسی محسوب میشود البته مجلس از حق خود در صورت نیاز و در شرایطی که اوضاع اصلاح نشود و راه دیگری باقی نمانده باشد استفاده خواهد کرد.» اما این سخنان بی‌پاسخ نماند و هجمه سنگینی از سوی برخی نمایندگان سوپرانقلابی و تندروهای خارج مجلس به سوی قالیباف روان شد.
قالیباف پیشتر در کنفرانس خبری خود در پاسخ به این سوال «هم‌میهن» که «چگونه سوپرانقلابی‌ها را کنترل خواهید کرد؟»، گفته بود: «این نگاه را قبول ندارم چراکه مجلس جای نگاه‌های متفاوت، نظرات مختلف و سلیقه‌های گوناگون بوده و تضارب آرا و افکار دارد و زیبایی مجلس به این است، اگر همه با هم یک حرف بزنیم خودمان خسته خواهیم شد. هر چقدر مباحث مختلف، محکم‌تر و جدی‌تر مطرح شود کار پخته‌تر خواهد شد. هیچ نگرانی در این رابطه وجود ندارد و امروز هم در مجلس شاهد بودید.
سلیقه‌های سیاسی مختلفی در مجلس وجود دارد و نه‌تنها در این زمینه احساس نگرانی و مشکل نمی‌کنم بلکه این را زنده بودن و پویایی مجلس می‌دانم.» اما فشارهای همان جریان با سلیقه متفاوت، در روزهای اخیر فشار زیادی را به رئیس مجلس وارد کرده تا او هم به این نتیجه برسد که برخی از اقدامات نشان از زنده و پویا بودن مجلس و پخته‌تر شدن لوایح و طرح‌ها نیست بلکه ناشی از اختلافات سیاسی است و حاکی از اینکه سوپرانقلابی‌ها نظری جز تفکرات و نظرات خود را برنمی‌تابند.
۱۵ سوال از سوی ۱۴ نماینده
به جز جریان استیضاح‌کننده، ۱۴ نماینده خواستار حضور وزیر اقتصاد و امور دارایی در جلسه روز سه‌شنبه کمیسیون اقتصادی (۱۸ دی) و پاسخ به سوالات‌شان شدند. همتی در این جلسه علاوه بر حضور در فرآیند «رسیدگی به طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، اعاده شده از شورای نگهبان» به سوال ۱۴ نماینده پاسخ خواهد داد.
این نمایندگان عبارتند از: ۱. فرامرز شاهسواری، نماینده هشترود و چاراویماق ۲. جعفر قادری، نماینده شیراز و زرقان ۳. محمد خوش‌سیما، نماینده گرمی و انگوت ۴. محمد رشیدی، نماینده کرمانشاه (۲ فقره) ۵. عمر علیپوراقدم، نماینده ماکو، چالدران، پلدشت و شوط ۶. علی‌اکبر علیزاده، نماینده دامغان ۷. عبدالجلال ایری، نماینده کردکوی، ترکمن، بندرگز و گمیشان ۸. عادل نجف‌زاده، نماینده خوی و چایپاره ۹. مصطفی نخعی، نماینده نهبندان و سربیشه (۳فقره) ۱۰. محمد کعب عمیر، نماینده شوش و کرخه ۱۱. علیرضا نوین، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو ۱۲. محمد باقری، نماینده بناب ۱۳. مهدی طغیانی، نماینده اصفهان، جرقویه، کوهپایه، ورزنه و هرند ۱۴. هوشنگ هادیان‌پور، نماینده شازند.
اعلام نرخ‌های رویایی دلار بدون راهکار
در این میان هم یاسر جبرائیلی، رئیس پیشین مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام در مجمع تشخیص مصلحت در فایل تصویری که در فضای مجازی منتشر شد؛ می‌گوید: «ما باید این معادلات ناصواب را تغییر دهیم و مسئله حل شود.» او رو به صمصامی که کنارش نشسته است، می‌گوید: «امروز مانند سال ۷۴ که شما در آن تیم بودید می‌توانیم قیمت دلار را به ۲۰ هزار تومان برسانیم یا نمی‌توانیم؟»
صمصامی پاسخ می‌دهد: «اگر بخواهند بله، میشود.» جبرائیلی ادامه می‌دهد: «کافی است اراده سیاسی وجود داشته باشد تا دلار بشود ۲۰ هزار تومان. اما وقتی این را می‌گویید فحاشی می‌کنند. ما حق این ملت را از حلقوم کثیف شما بیرون خواهیم کشید.» آنها به جای آنکه راه‌حلی برای کاهش قیمت دلار و رساندن آن به کانال ۲۰ هزار تومان در سخنرانی‌های خود ارائه نمی‌کنند تنها به اظهارنظرهای پوپولیستی بسنده می‌کنند.
راه‌اندازی کارزارهایی علیه همتی
به نظر می‌رسد پیش از آنکه استیضاح انجام شود، جریان موافق با این استیضاح تصمیم به آماده‌سازی جامعه گرفته بودند. علاوه بر فایل تصویری مذکور دو کارزار علیه عبدالناصر همتی راه‌اندازی کردند؛ «درخواست استیضاح آقای همتی، وزیر اقتصاد» که توسط نمایندگان مجلس نوشته شده و توانست از تاریخ ۱۷ آبان تا اول دی تنها ۱۱۴ رای بیاورد و دیگری با عنوان «درخواست برکناری آقای همتی (وزیر اقتصاد) با این وضع دلار» که خطاب به مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری از ۵ دی شروع شده و تاکنون بیش از ۵ هزار امضا جمع کرده است.
